Een krasse casus

Om aan te sluiten op de vorige column, wil ik deze keer iets over incest kwijt aan de hand van zowel beroepsfouten als goeie interventies van een beroemd collega. Dagelijks volg ik tegenwoordig de Amerikaanse show ‘Dr. Phil’. Omdat onze beroepen veel raakvlakken hebben is het leerrijk om hem bezig te zien. Ik dacht dat ik de enige in Gent en omstreken was, maar ontdekte dat veel van mijn Belgische en Nederlandse collega’s dit doen. Diepe spijt heb ik van alle seizoenen die ik miste, omdat ik ooit eens in een tenenkrommend slechte aflevering geploft was en die shit nooit meer wilde zien. Nog steeds vind ik dr. Phil glad, megalomaan, manipulatief, soms gevaarlijk en regelmatig zeer onprofessioneel, maar vaak ook grappig, meelevend, geniaal en wél professioneel. Dat hij in zijn show veel onderwerpen uit de taboesfeer haalt en achteraf ook in begeleiding voor de getroebleerde deelnemers voorziet, vind ik een gouden formule. Miljoenen mensen raken beter geïnformeerd over heikele zaken, opvoeding, gezondheid, gevaren, familieconstructies en valkuilen. En de ‘voorbeelden’, de hulpbehoevenden op zijn toneel, worden nooit in de steek gelaten, en komen terecht bij de beste therapeuten en artsen van heel Amerika, tenminste, als ik dr. Phil mag geloven.

Zijn door hemzelf zo geroemde onpartijdigheid laat regelmatig wel te wensen over. Ik denk dat dat mede ligt aan het feit dat hij in korte tijd veel wil bereiken op het scherm en hij al een enorm pak info heeft over zijn ‘cliënten’ als ze het podium op komen. Die informatie gebruikt hij handig tijdens de gesprekken, maar mijns inziens af en toe ook op ronduit ongeoorloofde manieren.

Zo kun je getuige zijn van een discussie als deze: vader en moeder zijn gescheiden, moeder verhuist met de kinderen telkens een staat (let op, geen straat) verder bij vader vandaan en daarover woedt inmiddels een bittere oorlog tussen hen beiden. Dochter loopt meerdere keren weg en verkeert dan vrijwillig in het gevaarlijke prostitutie-milieu: alles liever dan naar huis, the war-zone they call home. Ook nu weer is ze al langere tijd vermist en de ouders zijn in alle staten. Over en weer vallen vaak maar al te begrijpelijke beschuldigingen, die hen beletten om de krachten te bundelen in het belang van hun kind dat in nood is. Phil pakt hen beiden keihard aan op hun egoïstische denken en weet een belangrijk inzicht bij hen te bewerkstelligen, namelijk hoe ze met elkaar om kunnen gaan zonder dat hun dochter steeds gedwongen wordt om te kiezen tussen ouders waar ze niet tussen wíl en móet kiezen. Een paar dagen later zie je een koppel dat ingrijpend veranderd is ten opzichte van elkaar. Ze hebben de klik gemaakt. They hit the reset-button. Het is prachtig om te zien en ik hoop dat het blijft duren.

Maar wat vond ik nu in dit geval, naast het goeie werk dat Phil verrichtte, zo ongeoorloofd? Eén van moeders bekommernissen was, dat ze vermoedens of toch minstens vragen had rond het feit dat vader grensoverschrijdend gedrag ten opzichte van de dochter zou hebben vertoond. Man man man, wat kreeg ze me daar een oorverdovende reprimande van dr. Phil over zich heen. Naar haar over gebogen (1), sprak hij bijna schreeuwend (2) recht in haar gezicht (3): “How dare you?” Hoe durf je zulke zware vermoedens te verwoorden (4) ten opzichte van een man in wiens gegevens, die ik grondig doorgespit heb en ik doe dit werk al 36 jaar (5), geen schijn van een aanwijzing in deze richting gevonden heb (6)?!! Hoe kóm je tot dit soort gevaarlijke nonsens (7)?!!”

1 t/m 3: fysieke intimidatie
4: vermoedens mag je altijd uiten, zéker als die de veiligheid van je kind raken
5:  de ander monddood maken met het aantal jaren dat je dit werk doet is megalomaan, oneerlijk, onjuist en gewelddadig
6: hoe groot is de kans dat je in papieren en rapporten aanwijzingen voor misbruik vindt??? Er zijn zo verschrikkelijk veel onthutsende voorbeelden van “Nooit gedacht dat die lieve, ontwikkelde, beschaafde man…..” Dr. Phil, met zijn dertig praktijkjaren kent die voorbeelden zeker zo goed als ik.

Fout op fout op fout op fout op fout op fout en nog eens fout. Zeven maal in één furieuze zin. En geen gewone fouten, maar gevaarlijke. Dat de moeder stand hield, kon ik alleen maar bewonderen. Ze liet zich niet wegblazen en antwoordde rustig, alsof haar werkelijk een vraag gesteld was. Petje af.

Het zat zo, legde ze uit:
haar dochter was ten eerste al sinds haar elfde seksueel zeer actief,
ten tweede liep ze steeds weg met oudere mannen,
en ten derde droeg ze wijde truien om haar figuur te verhullen omdat haar vader volgens haar iets over haar borsten had gezegd, die hij mooi zou vinden.

Effectief drie terechte redenen, zeker in combinatie met elkaar, om eens dieper te gaan nadenken over de mogelijkheid van misbruik. Bovendien, mogelijk hierin aangemoedigd door Phil’s uitbarsting, wimpelde de vader alles af met de dooddoener dat de moeder na hun scheiding maar niet met een lesbienne had moeten gaan samenwonen, dààr kwamen de seksuele problemen van dochterlief vandaan. Phil greep niet in. Integendeel, haar verklaring ontlokte nogmaals in grote lijnen dezelfde donderpreek aan hem. Hij wilde duidelijk ergens naartoe en maaide alles neer wat hem daarbij in de weg stond.

Uiteindelijk bleek hier dat de vader vermoedelijk niets op zijn kerfstok had. Maar hóe vaak heb ik diezelfde dr. Phil niet tekeer horen gaan tegen moeders, die echt niet de domsten waren en die de signalen toch gemist hadden?! Signalen van dochters die plots te dik werden of te dun, zich zeer uitdagend vrouwelijk of juist te bedekkend kleedden, seksueel te jong te actief werden en met mannen optrokken die qua leeftijd hun vaders zouden kunnen zijn. Moeders wier dochters onder hun dak gemolesteerd werden door de vader, een huisvriend, de nieuwe partner van wie niemand kon geloven dat hij/zij een seksueel delinquent was? En dan héb je eens een moeder die ziet, nadenkt en combineert, wordt ze nationaal voor schut gezet door The Big dr. Phil.

Ik was geschokt. En blijf toch kijken.